Kawa arabica stanowi obecnie zdecydowaną większość rynku w zakresie produkcji kawy na świecie. Eksperci intensywnie pracują nad krzyżowaniem ze sobą ziaren różnego pochodzenia w celu stworzenia jej nowych odmian, choć obecnie istnieje ich już ponad 140. Miłośnicy kawy doceniają jej intensywny, ale jednocześnie delikatny aromat i smak z nutami kakao i owoców (zwłaszcza śliwki czy porzeczki). Arabica stanowi podstawę większości napojów kawowych serwowanych w kawiarniach. Poznaj najważniejsze cechy ziaren arabiki i dowiedz się, jak jest uprawiana i czemu zawdzięcza swoje walory smakowe.
Skąd pochodzi kawa arabica?
Uważa się, że arabica ma swoje korzenie w Etiopii i jest najstarszym gatunkiem kawy, jaki istnieje. Dzisiaj uprawia się ją także w innych krajach, np. w Brazylii czy Kolumbii. Jakość ziaren zależy w dużej mierze od takich czynników, jak:
- wysokość uprawy;
- jakość gleby:
- położenie plantacji;
- stopień nawodnienia i nasłonecznienia.
Panuje powszechne przekonanie, że najlepsze i najpopularniejsze gatunki kawy pozyskać można z terenów w pobliżu równika, między zwrotnikiem Raka i zwrotnikiem Koziorożca. Ten obszar nazywa się zwyczajowo „pasem kawowym”, ponieważ panują tam najkorzystniejsze warunki do uprawy kawowca. W przybliżeniu jest to rejon środkowej Afryki, Ameryki Południowej oraz Indii i Indonezji.
Uprawa kawy arabika
Arabica i robusta to dwie najbardziej znane na świecie kawy, jednak pierwsza z nich jest zdecydowanie bardziej kosztowna. Jej cena wynika zarówno z walorów smakowych, jak i trudności uprawy, w którą należy włożyć o wiele więcej pracy niż w przypadku innych rodzajów kawy. Aby otrzymać szlachetne ziarna do parzenia najwyżej jakości naparu, konieczna jest stała temperatura w przedziale między 15 a 30 stopni Celsjusza. Co istotne, w klimacie, w którym zakłada się plantację arabiki, suma opadów w ciągu roku nie może przekroczyć 1500 mm. Z tego powodu kawa arabica najlepiej czuje się w miejscach tropikalnych i na sporej ilości metrów nad poziomem morza.
Zbiory ziaren kawy
Krzew kawy dojrzewa przez około dziewięć miesięcy i dopiero po tym okresie można zebrać jego ziarna (należy to robić wyłącznie ręcznie!). Do importu ziarna przekazywane są jeszcze jako zielone. Dopiero na miejscu, w docelowym kraju dystrybucji kawa jest palona. Kłopoty w uprawie kawy arabiki wynikają z faktu, że zwykle porasta ona dość strome zbocza. Należy także ze wzmożoną czujnością chronić ją przed szkodnikami i chorobą grzybiczą.
Jak wygląda ziarno kawy arabica?
Dla tego gatunku kawy charakterystyczne są ziarna zielone lub zielono-szare, podłużne, z lekko zakrzywionym rowkiem przypominającym literę „s”. Smak i aromat kawy wydobywany jest z nich dopiero podczas procesu palenia. Wówczas też zyskują brązowo-pomarańczową barwę.
Skład kawy arabica
Poza odpowiednią zawartością kofeiny, arabica zawiera także liczne substancje, takie jak cukry czy tłuszcze. Do najpopularniejszych należą m.in.:
- oleinowy;
- arachinowy;
- linolenowy;
- behenowy;
- palmitynowy.
To również od ilości tłuszczów i cukrów w dużej mierze zależy ostateczny smak kawy. Wpływa na to także metoda jej parzenia, ponieważ w trakcie tego procesu zdecydowana większość tłuszczów pozostaje na filtrze, dzięki czemu uzyskuje się stosunkowo delikatny, niezbyt gęsty napar kawowy.
Najlepsza kawa arabica – jakie są jej odmiany?
Pierwszą odmianą tego rodzaju kawy była typica, która z Jemenu zawędrowała do Azji, a z czasem do Ameryki Łacińskiej i na Karaiby. Kolejną ważną odmianą jest bourbon – odznacza się ona wyjątkowym smakiem i wysoką jakością. Połączeniem tych dwóch rodzajów arabiki jest mundo novo. Krzew ten rośnie bardzo szybko i jest niezwykle odporny na trudne warunki naturalne. Inne późniejsze odmiany kawy arabica to m.in.:
- caturra;
- catuai;
- catimor;
- charrier;
- icatu;
- pacamara;
- geisha;
- maragaturra.
Kawa robusta i arabica – co je różni?
W przeciwieństwie do kawy arabica ziarna robusty pozyskuje się z plantacji położonych w większości na terenie Azji, np. w Indonezji, Indiach czy Wietnamie. Czasem dobrej jakości robusta uprawiana jest też w Ameryce czy Afryce. Jeśli chodzi o jej walory smakowe, odznacza się zdecydowanie mocniejszym smakiem i aromatem niż arabica, także bardziej wyczuwalnym gorzkim posmakiem. Po zaparzeniu arabica gwarantuje słodkawy i delikatny w smaku napój z owocowymi nutami. W przypadku robusty należy przygotować się raczej na cięższe, czekoladowe doznania. Co ciekawe, kawa arabica zawiera aż 60% więcej lipidów niż robusta, a także większą ilość cukru. Ta ostatnia zawiera jednak więcej kofeiny.
Wygląd ziaren
Różnice między arabicą a robustą dotyczą także wyglądu ziaren. Ziarno arabiki już omówiliśmy, natomiast ziarno robusty ma kształt owalny, a bruzda biegnąca przez jego środek jest raczej prosta. Ważnym kryterium wyboru ziaren kawy dla siebie może być ich cena. Robusta jest o wiele mniej kosztowna niż kawa arabica, ponieważ mniej wysiłku wymaga jej uprawa, a smak nie jest tak wysublimowany.
Jak parzyć ten gatunek kawy z Etiopii?
Ziarna kawy arabica możesz parzyć w zasadzie w dowolny sposób zarówno z wykorzystaniem tradycyjnej kawiarki, jak i nowoczesnego ekspresu kolbowego czy ciśnieniowego. By podczas parzenia kawy wydobyć z niej to, co najlepsze, pamiętaj o odpowiedniej temperaturze wody, która pozwoli zachować naturalną słodycz zawartą w ziarnach. Obecnie espresso parzone z kawy arabica stanowi bazę dla wszelkiego rodzaju modnych napojów kawowych, dlatego warto zadbać o to, by chwila tworzenia naparu, nieważne czy ze świeżo zmielonych ziaren, czy gotowej kawy mielonej, była istotna. Ostateczny smak kawy zależy oczywiście od dobranych na późniejszym etapie dodatków, ale każdy napój będzie smakował wspaniale, jeśli powstał z wykorzystaniem arabiki. Ciasto bananowe na kruchym spodzie będzie idealnym dodatkiem do takiej kawy.
Kawa arabica to gatunek, który dla prawidłowego wzrostu uprawiany jest w starannie prowadzonych plantacjach w klimacie tropikalnym. Można zatem powiedzieć, że pochodzące z importu, świeżo palone ziarna kawy stanowią w filiżankach namiastkę egzotycznego świata. Ze względu na swoje wyjątkowe walory smakowe arabica jest dzisiaj powszechnie stosowana we wszystkich kawiarniach, ale w różnych odmianach dostępna jest także do użytku domowego.
Może Cię też zainteresować:
- Co wybierzesz spośród najpopularniejszych gatunków kawy? Delikatną arabikę czy wyrazisty smak, który posiada kawa robusta?
- Kawa ziarnista i jej rodzaje. Sprawdź, który z nich smakuje najlepiej. Jaka kawa do ekspresu będzie odpowiednia?
- Kwasowość kawy – czym jest i co na nią wpływa?
- Najlepsza kawa na świecie – Jaka jest?
- Jaki smak i aromat może zaoferować kawa brazylijska i co warto o niej wiedzieć? Dowiedz się więcej na ten temat!
- Kawa filtrowana – jakie ma zalety i jak smakuje?
- Kawa jasno palona – czym się charakteryzuje? Dlaczego warto zainteresować się rodzajem kawy?
- Kawa mielona jako efekt obróbki ziaren kawowca. Jaka jest najlepsza kawa mielona – arabica czy robusta?